Chế độ dinh dưỡng tốt cho người bệnh tim

Đối với những người mắc bệnh tim mạch, chế độ ăn uống là một trong những vấn đề cần được lưu tâm bởi nó có thể làm chậm hoặc thậm chí đảo ngược quá trình thu hẹp động mạch của tim, giúp ngăn ngừa các biến chứng sau này. Đây chính là “chìa khóa” để phòng chống bệnh tim mạch.

Ba chế độ ăn dưới đây rất có lợi cho sức khỏe tim mạch mà bạn cần biết:

Chế độ ăn ít tinh bột:

Ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh về vai trò của chất xơ, tinh bột trong phòng ngừa bệnh tim mạch. Theo đó, tinh bột là nguồn cung cấp năng lượng quan trọng. Nhưng ăn quá nhiều tinh bột có thể gây nên rối loạn mỡ trong máu (tăng triglyceride). Những nghiên cứu gần đây cũng cho thấy chế độ ăn ít bột đường được chứng minh có hiệu quả hơn chế độ ăn ít chất béo trong việc bảo vệ cơ thể trước nguy cơ tim mạch.

Một nghiên cứu mới đây do các nhà khoa học thuộc Trường đại học Tulane (Mỹ) thực hiện. Người tham gia nghiên cứu được chia ngẫu nhiên thành hai nhóm. Trong đó một nhóm theo chế độ ăn ít bột đường (không hơn 40g tinh bột mỗi ngày) và nhóm ăn ít chất béo (dưới 30% lượng calorie mỗi ngày đến từ chất béo).

Kết quả sau một năm, nhóm ăn ít chất bột đường giảm trung bình 5,4kg. Nhóm ăn ít chất béo chỉ giảm 2kg. Đồng thời, nhóm hạn chế thức ăn bột đường cũng giảm được những nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tỉ lệ tổng cholesterol so với HDL-cholesterol thấp hơn, cũng như chỉ số triglyceride giảm hơn so với lúc bắt đầu tham gia nghiên cứu.

Chế độ ăn Địa Trung Hải:

Thực đơn trong chế độ ăn uống này gồm phần lớn là rau củ quả, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, đậu, hạt khô, cá, dầu ô liu và một ly rượu vang, giảm các thành phần như thịt đỏ, các sản phẩm từ sữa, đồ ngọt.  Chế độ dinh dưỡng này đã được các chuyên gia dinh dưỡng thế giới đánh giá cao trong việc giúp con người có một đời sống khỏe mạnh và kéo dài tuổi thọ. Một nghiên cứu kéo dài trong 10 năm trở lại đây cho thấy những người thực hiện chế độ ăn kiêng Địa Trung Hải sẽ giảm được 47% nguy cơ mắc các bệnh về tim so với những người khác.

Dù vậy, vẫn chưa có nghiên cứu cụ thể chế độ như thế nào chính xác nhất với chế độ ăn Địa Trung Hải. Tuy nhiên hiện nay nhiều quốc gia đang áp dụng và kết hợp theo các nhóm thực phẩm bao gồm:

Nhóm các thực phẩm nên ăn nhiều: Rau củ (bông cải xanh, rau bó xôi, cải xoăn, hành tây, cà rốt, cải mầm Brussels...); trái cây (táo, chuối, cam, nho, lê, dâu tây...); quả hạch (hạnh nhân, quả óc chó, hạt  điều, hạt chia, hạt macadamia, quả phỉ, hạt hướng dương, hạt bí ngô...); cây họ đậu (đậu xanh, đậu đỏ, đậu đen, đậu phộng, đậu gà...); ngũ cốc nguyên hạt (yến mạch nguyên chất, gạo lứt, lúa mạch đen, đại mạch, bắp...); cá và hải sản; dầu ô liu nguyên chất, dầu quả bơ...

Nhóm các thực phẩm nên ăn vừa phải: Các loại thịt gia cầm, trứng, sữa, phô mai và sữa chua.

Nhóm thực phẩm nên ăn hạn chế: Các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt lợn, thịt bê, thịt cừu...

Nhóm thực phẩm không nên ăn: Những loại đồ uống có đường, thịt chế biến sẵn. Các loại ngũ cốc tinh chế, dầu tinh chế...

Chế độ ăn Địa Trung Hải có nhiều điểm khác biệt hơn so với các chế độ ăn khác. Đó là chấp nhận lượng calo từ chất béo, chỉ cần chọn đúng loại chất béo (dầu ô liu). Ngoài ra, điểm mạnh của chế độ ăn này là không cần phải quá bận tâm tính lượng calo hay các loại dinh dưỡng, như protein, chất béo, tinh bột.

Các nhà khoa học đã cho thấy thực đơn Địa Trung Hải mang lại nhiều giá trị cho sức khỏe, làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đặc biệt khi kết hợp ăn uống và tập luyện. Một thống kê khác cho thấy khi ăn  theo chế độ này không những giảm tỷ lệ tử vong liên quan đến các bệnh lý về tim mạch mà còn giảm cả tỷ lệ tử vong các bệnh lý mạn tính khác. Khi thực hiện ăn theo chế độ này cũng giúp kiểm soát cân nặng, kiểm soát huyết áp, đường huyết và các chỉ số mỡ máu.

Chế độ ăn ngăn ngừa tăng huyết áp:

Chế độ dinh dưỡng ngăn ngừa tăng huyết áp (DASH) là phương pháp dinh dưỡng phổ biến nhất trên thế giới dành cho bệnh nhân tăng huyết áp và người muốn giảm cân. DASH được xây dựng dựa trên 4 tiêu chí sau đây:

Ăn nhiều rau quả, sản phẩm từ sữa ít béo: Các loại trái cây, rau củ được khuyên dùng trong chế độ ăn uống DASH cung cấp lycopene, beta-carotene và isoflavone, giúp bảo vệ cơ thể chống lại các nguy cơ bệnh tật như ung thư, loãng xương, đột quỵ và đái tháo đường. Những nguy cơ về bệnh tim mạch cũng được hạ thấp do mức độ cholestorol xấu được giảm bớt.

Tăng khẩu phần cá, thịt gia cầm, các loại hạt và thực phẩm nguyên hạt: Thực đơn của chế độ ăn DASH cũng bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, cá, thịt gia cầm và các loại hạt, hạn chế lượng thịt đỏ, đồ ngọt, các thực phẩm có chứa đường, giàu kali, magie, canxi, protein và chất xơ... giúp giảm cân, giảm huyết áp. Giảm thiểu hấp thụ chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa và cholesterol.

Hạn chế muối, đồ ngọt, thức uống có ga và các loại thịt đỏ: Thực đơn quá nhiều natri (muối) có thể gây đến hậu quả là huyết áp cao (còn gọi là bệnh tăng huyết áp). Muối thường có sẵn trong các thực phẩm tự nhiên và một phần được cho thêm vào trong quá trình nấu nướng. Bằng cách giảm lượng muối trong khẩu phần xuống dưới 2300mg/ngày, chế độ ăn DASH giúp bạn giảm huyết áp, ngăn ngừa tăng huyết áp. Tuân theo chế độ ăn DASH, huyết áp có thể giảm được vài mmHg chỉ sau 2 tuần. Về lâu dài, huyết áp tâm thu có thể giảm từ 8 đến 14 mmHg, điều này giúp giảm đáng kể các nguy cơ về sức khỏe.

Chế độ ăn DASH là một phương cách ăn uống lành mạnh, ngoài làm giảm huyết áp, còn giúp phòng ngừa loãng xương, ung thư, bệnh tim mạch, đột quỵ và đái tháo đường. Cũng như các chế độ khác, người dùng chế độ ăn DASH cần kiên trì và quyết tâm mới đạt được kết quả. Nếu đặt mục tiêu quá lớn và kỳ vọng ngay từ đầu sẽ khiến dễ cảm thấy chán nản và bỏ cuộc giữa chừng. Do vậy, hãy thử áp dụng theo cách dưới đây:

- Thay đổi từ từ: So sánh thói quen ăn uống hiện tại với chế độ DASH để biết mình cần phải thay đổi những gì. Sau đó, chỉ nên áp dụng lần lượt từng tiêu chí. Chẳng hạn như thêm thực phẩm nguyên hạt  vào bữa ăn hoặc giảm tiêu thụ độ ngọt, giảm muối, giảm thịt đỏ...

- Kết hợp vận động thể lực: Cách tốt nhất để đẩy nhanh tiến trình điều trị là kết hợp chế độ DASH và hoạt động rèn luyện thân thể. Các môn thể dục, thể thao vừa giúp bạn giữ thân hình cân đối, vừa kiểm soát huyết áp trong mức cho phép. Tuy nhiên cần lựa chọn môn thể dục mình yêu thích và phù hợp để không bị bỏ cuộc.

Nguồn: Tổng hợp